Trong thế giới công nghệ hiện đại, những cái tên như Apple, Microsoft hay Google thường xuyên được nhắc đến như biểu tượng của sự đổi mới. Thế nhưng ít ai biết rằng, trước khi những “gã khổng lồ” ấy ra đời, đã có một công ty tiên phong đặt nền móng cho Thung lũng Silicon – đó chính là HP (Hewlett-Packard). Khởi đầu từ một garage khiêm tốn tại Palo Alto, California vào năm 1939, HP không chỉ là công ty công nghệ đầu tiên trong khu vực mà còn là biểu tượng mở đường cho văn hóa khởi nghiệp sáng tạo trên toàn thế giới.
Không đơn thuần chỉ sản xuất máy in hay máy tính cá nhân, HP đã đóng vai trò quan trọng trong việc phát triển ngành công nghiệp điện tử, thiết bị đo lường, và hệ thống CNTT doanh nghiệp. Với hơn 80 năm lịch sử hình thành và phát triển, Hewlett-Packard đã đi qua nhiều thăng trầm, sáp nhập lớn, chia tách chiến lược, và liên tục thích nghi với làn sóng công nghệ mới như điện toán đám mây, AI hay edge computing.
Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng nhìn lại hành trình ấn tượng của HP – từ những bước khởi đầu đầy giản dị cho đến vị thế dẫn đầu ngành công nghệ toàn cầu, và cách mà thương hiệu này đã thay đổi cuộc chơi trong thế giới số.
1. Giai đoạn khởi nghiệp từ garage huyền thoại (1939–1945)
Câu chuyện của HP bắt đầu không phải ở một phòng thí nghiệm tối tân, mà tại một garage nhỏ ở số 367 Addison Avenue, Palo Alto, California – nơi sau này được mệnh danh là “cái nôi của Thung lũng Silicon”.
Vào năm 1939, hai kỹ sư trẻ tuổi, tốt nghiệp Đại học Stanford là William (Bill) Hewlett và David (Dave) Packard, đã chính thức thành lập công ty Hewlett-Packard với số vốn ban đầu chỉ 538 đô la Mỹ. Mục tiêu ban đầu của họ là phát triển các thiết bị điện tử đo lường chính xác, một lĩnh vực còn khá sơ khai vào thời điểm đó.
1.1 Sản phẩm đầu tiên: Máy đo dao động âm thanh HP 200A
- Sản phẩm thương mại đầu tiên của HP là HP 200A – một thiết bị đo dao động tần số âm thanh (audio oscillator).
- HP 200A nhanh chóng gây chú ý nhờ thiết kế nhỏ gọn, độ chính xác cao và đặc biệt là mức giá cạnh tranh.
- Walt Disney Studios trở thành một trong những khách hàng đầu tiên khi mua 8 chiếc HP 200A để kiểm tra âm thanh cho bộ phim hoạt hình nổi tiếng Fantasia (1940).
1.2 Tư duy đổi mới từ thời kỳ đầu
Ngay từ những ngày đầu, HP đã thể hiện tư duy kỹ thuật vượt thời đại và sự khác biệt trong cách vận hành doanh nghiệp:
- Áp dụng quy trình sản xuất linh hoạt.
- Khuyến khích tinh thần sáng tạo, chủ động giải quyết vấn đề.
- Tạo nền móng cho triết lý “HP Way” – đặt con người và sự đổi mới lên hàng đầu.
Trong thời kỳ Thế chiến thứ II, nhu cầu về thiết bị đo lường và điện tử tăng cao, giúp HP nhanh chóng mở rộng sản xuất và đạt được mức tăng trưởng ấn tượng, mặc dù vẫn còn là một công ty nhỏ.
Từ một chiếc garage bé xíu, HP không chỉ tạo ra sản phẩm đầu tiên mà còn mở ra một chương mới cho ngành công nghệ toàn cầu.
2. Thời kỳ mở rộng và xác lập vị thế công nghệ (1945–1960)
Sau khi Thế chiến thứ II kết thúc, nền kinh tế Mỹ bước vào giai đoạn bùng nổ mạnh mẽ. Làn sóng công nghiệp hóa và nhu cầu về thiết bị điện tử chính xác đã tạo điều kiện lý tưởng để HP bứt phá. Đây là giai đoạn công ty từng bước mở rộng hoạt động, không chỉ về quy mô sản xuất mà còn cả tầm ảnh hưởng trong ngành công nghiệp công nghệ cao.
2.1 Mở rộng sản xuất & đa dạng hóa sản phẩm
- HP bắt đầu sản xuất các loại thiết bị đo lường điện tử phục vụ cho nhiều lĩnh vực: từ quốc phòng, y tế đến viễn thông và nghiên cứu khoa học.
- Các sản phẩm của HP nổi bật nhờ độ chính xác cao, thiết kế bền bỉ và hiệu năng ổn định – những yếu tố rất được thị trường công nghiệp đánh giá cao.
2.2 Lên sàn chứng khoán – Bước ngoặt quan trọng
- Năm 1957, HP chính thức niêm yết trên thị trường chứng khoán New York (NYSE), đánh dấu cột mốc lớn trong lịch sử công ty.
- Sự kiện này không chỉ giúp HP huy động được nguồn vốn để đầu tư mở rộng, mà còn nâng cao uy tín của công ty trên thị trường toàn cầu.
2.3 Hình thành văn hóa doanh nghiệp “HP Way”
Trong suốt giai đoạn này, HP không chỉ tập trung vào sản phẩm mà còn đặt nền móng cho một trong những triết lý kinh doanh tiến bộ nhất thời bấy giờ – “HP Way”:
- Tôn trọng cá nhân và sự sáng tạo.
- Giao tiếp cởi mở, minh bạch trong tổ chức.
- Trách nhiệm xã hội đi đôi với phát triển kinh tế.
- Đặt chất lượng sản phẩm và sự hài lòng của khách hàng làm trung tâm.
Triết lý này không chỉ khiến nhân viên cảm thấy được tôn trọng và trao quyền, mà còn giúp HP trở thành hình mẫu cho nhiều công ty công nghệ sau này.
Giai đoạn 1945–1960 là bước chuyển mình mạnh mẽ giúp HP từ một công ty nhỏ trong garage trở thành doanh nghiệp công nghệ có tầm vóc quốc gia, sẵn sàng bứt phá trên thị trường toàn cầu trong những thập kỷ tiếp theo.
3. HP bước vào thời đại máy tính và đổi mới sản phẩm (1960–1980)
Bước sang thập niên 1960, thế giới công nghệ bắt đầu dịch chuyển từ các thiết bị đo lường sang lĩnh vực máy tính và xử lý dữ liệu. Nhận thấy tiềm năng to lớn của ngành công nghiệp mới nổi này, HP đã nhanh chóng tái cấu trúc định hướng sản phẩm, đánh dấu bước ngoặt lớn trong lịch sử phát triển của mình.
3.1 Ra mắt máy tính đầu tiên – HP chính thức “dấn thân” vào thời đại số
- Năm 1966, HP giới thiệu HP 2116A, chiếc máy tính mini đầu tiên của công ty. Đây là một trong những máy tính nhỏ gọn đầu tiên trên thị trường, được thiết kế để kiểm tra các thiết bị đo lường – một bước đi khôn ngoan để tận dụng thế mạnh sẵn có.
- Máy tính của HP ban đầu không hướng đến người tiêu dùng cá nhân, mà phục vụ các doanh nghiệp, viện nghiên cứu và tổ chức kỹ thuật chuyên sâu.
3.2 Tiên phong trong thiết bị điện tử và công cụ tính toán
- Năm 1972, HP tiếp tục tạo dấu ấn lớn khi ra mắt HP-35 – chiếc máy tính cầm tay khoa học đầu tiên trên thế giới. Nó có khả năng tính toán logarit, lượng giác và các hàm toán học phức tạp, giúp thay thế hoàn toàn máy tính trượt truyền thống.
- HP-35 trở thành công cụ không thể thiếu với kỹ sư, nhà toán học và sinh viên trên toàn thế giới – mở ra kỷ nguyên máy tính cầm tay.
3.3 Mở rộng ra toàn cầu & đầu tư cho nghiên cứu
- Trong suốt những năm 70, HP không ngừng mở rộng mạng lưới hoạt động ra quốc tế, với các chi nhánh được thành lập tại châu Âu, châu Á và châu Mỹ Latin.
- HP thành lập các trung tâm nghiên cứu và phát triển (R&D), tạo nền móng vững chắc cho các sáng tạo công nghệ về sau.
3.4 HP trở thành hình mẫu đổi mới trong ngành công nghệ
Sự kết hợp giữa kỹ thuật tiên tiến, triết lý “HP Way” và khát vọng đổi mới liên tục đã biến HP trở thành hình mẫu lý tưởng của một công ty công nghệ sáng tạo, đặt nền móng cho kỷ nguyên điện toán cá nhân và doanh nghiệp.
Giai đoạn 1960–1980 chứng kiến HP từ một công ty chuyên về thiết bị đo lường trở thành người tiên phong trong ngành công nghệ máy tính – không ngừng sáng tạo, không ngừng mở rộng và từng bước xác lập vị thế toàn cầu.
4. HP trong kỷ nguyên PC và máy in (1980–2000)
Khi thế giới bước vào cuộc cách mạng máy tính cá nhân vào đầu những năm 1980, HP một lần nữa thể hiện khả năng thích nghi tuyệt vời với xu thế công nghệ. Từ những chiếc máy tính mini đến PC và máy in, HP không chỉ mở rộng danh mục sản phẩm mà còn thay đổi cách hàng triệu người làm việc, học tập và giao tiếp.
4.1 Gia nhập thị trường PC – Cuộc chơi mới, tham vọng lớn
- HP bắt đầu phát triển dòng máy tính cá nhân (Personal Computer) để phục vụ cả doanh nghiệp và người dùng phổ thông.
- Những chiếc máy tính HP Vectra được giới thiệu vào giữa những năm 1980, cạnh tranh trực tiếp với IBM và Compaq trong thị trường PC đang bùng nổ.
- Song song đó, HP cũng mở rộng sang mảng máy trạm (workstation) và máy chủ (server) dành cho doanh nghiệp.
4.2 Cuộc cách mạng máy in: LaserJet làm nên lịch sử
- Năm 1984, HP gây tiếng vang lớn khi ra mắt dòng máy in laser đầu tiên – HP LaserJet. Đây là sản phẩm đã định hình ngành công nghiệp in ấn văn phòng trong nhiều thập kỷ sau đó.
- LaserJet mang lại chất lượng in cao, tốc độ nhanh và chi phí hợp lý, nhanh chóng trở thành lựa chọn hàng đầu của doanh nghiệp.
- Thành công của dòng máy in LaserJet đã biến mảng in ấn trở thành “con gà đẻ trứng vàng” cho HP trong suốt những năm 90.
4.3 Mở rộng quy mô qua sáp nhập & hợp tác
- HP liên tục mua lại các công ty công nghệ nhỏ hơn, bao gồm Apollo Computer (máy trạm) và Convex Computer (siêu máy tính), nhằm tăng cường sức mạnh tính toán và mở rộng danh mục giải pháp.
- HP đồng thời đầu tư vào phần mềm, dịch vụ doanh nghiệp và các hệ điều hành tùy chỉnh cho hệ sinh thái phần cứng của mình.
4.4 Khẳng định thương hiệu toàn cầu
- Vào cuối thập niên 1990, HP đã trở thành một trong những tập đoàn công nghệ lớn mạnh nhất thế giới, hiện diện ở hàng trăm quốc gia.
- Thương hiệu HP gắn liền với chất lượng, độ bền và khả năng đổi mới – được cả người dùng cá nhân lẫn doanh nghiệp tin tưởng.
Giai đoạn 1980–2000 là thời kỳ vàng son của HP khi hãng vừa khẳng định vị thế trong lĩnh vực máy tính cá nhân, vừa thống lĩnh thị trường máy in toàn cầu, tạo ra những sản phẩm có sức ảnh hưởng sâu rộng đến văn phòng và cuộc sống hiện đại.
5. Sáp nhập lịch sử với Compaq & bước vào kỷ nguyên mới (2000–2010)
Bước vào thập niên 2000 – thời kỳ đầy biến động của ngành công nghệ sau bong bóng dot-com, HP đã thực hiện một trong những thương vụ gây chấn động nhất trong lịch sử công nghệ: sáp nhập với Compaq, đối thủ lớn trong lĩnh vực PC. Đây là giai đoạn HP chuyển mình mạnh mẽ, mở rộng sang cả dịch vụ CNTT, đồng thời củng cố vị thế toàn cầu trong cuộc đua công nghệ.
5.1 Thương vụ HP – Compaq: Đầy tranh cãi nhưng bước ngoặt chiến lược
- Năm 2002, HP hoàn tất thương vụ sáp nhập với Compaq với trị giá lên tới 25 tỷ USD, nhằm kết hợp thế mạnh về phần cứng, máy chủ, máy trạm và PC.
- Thương vụ này khiến nội bộ HP chia rẽ và nhận nhiều chỉ trích từ giới đầu tư. Tuy nhiên, về lâu dài, đây là bước đi chiến lược giúp HP vượt qua Dell để trở thành nhà sản xuất PC lớn nhất thế giới vào thời điểm đó.
5.2 Tăng cường sức mạnh doanh nghiệp & dịch vụ công nghệ
- Sau sáp nhập, HP mở rộng danh mục sản phẩm và tập trung mạnh vào mảng giải pháp doanh nghiệp, bao gồm máy chủ (HP ProLiant), lưu trữ, và phần mềm quản trị hệ thống.
- HP Services – đơn vị cung cấp dịch vụ CNTT, hỗ trợ doanh nghiệp trong việc triển khai hạ tầng, bảo mật và chuyển đổi số – ngày càng phát triển.
5.3 Duy trì đà tăng trưởng ở thị trường in ấn
- Mảng máy in vẫn là nguồn lợi nhuận lớn, với các dòng sản phẩm như HP DeskJet, OfficeJet và LaserJet không ngừng cải tiến.
- HP tiếp tục đầu tư vào công nghệ in màu, in đa chức năng, và đưa các giải pháp in ấn thông minh vào doanh nghiệp vừa và nhỏ.
5.4 Tiến vào lĩnh vực di động và tiêu dùng
- Cuối những năm 2000, HP bắt đầu quan tâm đến thị trường thiết bị di động, đặc biệt là laptop và các thiết bị “lai” (hybrid).
- Tuy chưa thực sự nổi bật ở mảng smartphone trong giai đoạn này, nhưng HP đã đặt nền móng để cạnh tranh trong phân khúc tiêu dùng đang phát triển mạnh.
Giai đoạn 2000–2010 là một thập kỷ “dám nghĩ lớn” của HP: mạnh tay sáp nhập, mở rộng sang các lĩnh vực dịch vụ và hạ tầng doanh nghiệp, đồng thời vẫn giữ vững ngôi vương ở thị trường PC và in ấn. Sự kết hợp giữa di sản công nghệ và chiến lược hiện đại đã giúp HP sẵn sàng bước vào kỷ nguyên công nghệ số đang phát triển nhanh chóng.
6. Tái cấu trúc và sự hình thành hai HP mới (2010 – nay)
Bước sang thập kỷ 2010, HP phải đối mặt với những thách thức chưa từng có: thị trường PC suy giảm do sự trỗi dậy của smartphone và tablet, cạnh tranh khốc liệt từ các đối thủ như Dell, Lenovo, Apple, cùng làn sóng chuyển đổi sang điện toán đám mây. Trước áp lực đó, HP đã đưa ra một quyết định chiến lược mang tính lịch sử – chia tách công ty thành hai thực thể độc lập, mở ra một chương hoàn toàn mới.
6.1 Tái cấu trúc: Từ một thành hai – HP Inc. và HPE
- Năm 2015, HP chính thức chia tách thành hai công ty riêng biệt:
- HP Inc.: Phụ trách mảng PC, laptop, máy in và thiết bị tiêu dùng.
- Hewlett Packard Enterprise (HPE): Tập trung vào giải pháp công nghệ cho doanh nghiệp, bao gồm hạ tầng CNTT, điện toán đám mây, máy chủ, lưu trữ và AI.
- Sự chia tách này cho phép mỗi công ty tập trung nguồn lực tối ưu, linh hoạt hơn với thị trường chuyên biệt của mình.
6.2 HP Inc. – Duy trì sức mạnh tiêu dùng & in ấn
- HP Inc. tiếp tục là một trong những hãng sản xuất máy in và máy tính xách tay hàng đầu thế giới.
- Tập trung vào thiết kế đẹp, hiệu suất cao với các dòng sản phẩm như: HP Spectre, HP ENVY, Pavilion, Omen (gaming), và các mẫu máy in Smart Tank, LaserJet đời mới.
- Đầu tư vào công nghệ in ấn 3D và các giải pháp in thông minh để thích ứng với thời đại công nghiệp 4.0.
6.3 HPE – Định hướng tương lai công nghệ doanh nghiệp
- Hewlett Packard Enterprise chuyển hướng mạnh mẽ sang các công nghệ tương lai như:
- Điện toán biên (edge computing)
- Trí tuệ nhân tạo (AI)
- Điện toán đám mây lai (hybrid cloud)
- Hạ tầng dưới dạng dịch vụ (Infrastructure as a Service – IaaS)
- HPE trở thành đối tác chiến lược cho nhiều tổ chức, chính phủ và doanh nghiệp toàn cầu trong hành trình chuyển đổi số toàn diện.
6.4 Hành trình đổi mới không ngừng
- HP ngày nay không còn là “một công ty sản xuất máy in” như nhiều người vẫn nghĩ. Thay vào đó, họ là hai thế lực công nghệ độc lập, mỗi bên dẫn đầu trong lĩnh vực riêng, với mục tiêu phục vụ tốt hơn nhu cầu của thế giới số hiện đại.
Việc chia tách HP không phải là dấu hiệu của sự suy thoái, mà là minh chứng cho khả năng thích nghi và tái sinh mạnh mẽ. HP Inc. và HPE, dù mang tên riêng, vẫn mang trong mình tinh thần tiên phong và đổi mới mà Bill Hewlett và Dave Packard đã khởi xướng từ garage nhỏ năm 1939.
7. Kết luận
Từ một garage nhỏ bé ở Palo Alto với số vốn vỏn vẹn 538 đô la, HP đã vươn mình trở thành biểu tượng toàn cầu của đổi mới công nghệ. Trải qua hơn 80 năm hình thành và phát triển, HP không chỉ dẫn đầu trong lĩnh vực máy tính, máy in hay thiết bị điện tử, mà còn tạo ra những giá trị bền vững cho ngành công nghiệp và xã hội.
Việc chia tách thành HP Inc. và HPE không phải là dấu chấm hết, mà là cú chuyển mình chiến lược, giúp công ty thích nghi nhanh với thời đại số và tiếp tục dẫn đầu trong các lĩnh vực cốt lõi. Tinh thần “HP Way” – tôn trọng con người, thúc đẩy sáng tạo và lấy khách hàng làm trung tâm – vẫn tiếp tục sống mãi trong từng sản phẩm và giải pháp mà hai “HP mới” mang lại.
HP không chỉ là một công ty công nghệ. HP là minh chứng sống cho việc một ý tưởng nhỏ, khi đi kèm với tầm nhìn lớn và sự kiên trì, có thể thay đổi cả thế giới.
Có thể bạn sẽ thích: